انواع اسانس خوراکی

اسانس های خوراکی که در انواع مختلفی مانند وانیل، لیمو، توت فرنگی، پرتقال و…  عرضه می شوند، در آشپزی، آب میوه، کوکی، کلوچه، قهوه، شکلات و… مورد استفاده قرار می گیرند. آیا تا به حال به این نکته فکر کرده اید که چطور این اسانس ها کیفیت غذای تولیدی شما را بهتر میکنند.

امروزه تنوع زیادی از اسانس های خوراکی در بازار موجود است که از جمله پرکاربردترین آن ها می توان به اسانس وانیل و اسانس پرتقال اشاره کرد. در آموزشگاه تخصصی دنیز، هنرجویان در دوره های حرفه ای مانند آموزش کیک پزی و آموزش شیرینی پزی، با اصول صحیح استفاده از انواع اسانس ها آشنا می شوند و می آموزند چگونه از این مواد برای ایجاد طعم های جدید استفاده نمایید.

اسانس خوراکی چیست؟

اسانس خوراکی یک اسانس افزودنی است که از ترکیب مواد معطر و طعم دهنده تشکیل شده است که از منابع طبیعی یا مصنوعی به دست می آید. این اسانس های خوراکی از تقطیر گیاهان، میوه ها یا از طریق فرآیندهای شیمیایی تولید می شوند و به دلیل غلظت بالا، در مقادیر کم برای طعم دهی به مواد غذایی کاربرد دارند. استفاده از اسانس در مواد غذایی این روزها بسیار رایج شده است با چند قطره اسانس خوراکی میتوان عطر و طعم خوبی به محصولات خود بخشید.

در صنعت غذا، اسانس های خوراکی به دو دسته محلول در آب و محلول در روغن تقسیم می شوند. اسانس های محلول در آب برای نوشیدنی ها و دسرهای آبکی مناسب هستند، در حالی که اسانس های محلول در روغن در  پخت کیک و شیرینی کاربرد دارند. اسانس های خوراکی باید طبق استانداردهای سازمان غذا و دارو تولید شده و دارای مجوزهای بهداشتی لازم باشند.

کاربردهای اسانس های خوراکی

• استفاده در صنایع غذایی
• تهیه نوشیدنی ها
• تهیه دسر و شیرینی
• استفاده در تهیه محصولات پزشکی

استفاده در صنایع غذایی

از اسانس خوراکی در بسیاری از محصولات فرآوری شده، از جمله انواع کنسروها (مانند خورشت ها، کمپوت ها و…)، غذاهای نیمه آماده و آماده (مثل سوپ ها، پیتزاها، ناگت ها و…)، انواع سس ها (کچاپ، مایونز، سس های سالاد و…)، چاشنی ها، تنقلات (چیپس، پفک، اسنک ها و…)، محصولات لبنی (ماست های طعم دار، پنیرهای طعم دار و…) و بسیاری دیگر از مواد غذایی افزوده می شوند تا طعم و بوی خوب و مورد نظر مصرف کننده را ایجاد کنند.

در واقع، بدون استفاده از اسانس های خوراکی، بسیاری از این محصولات طعم خاصی ندارند و از نظر فروش محصولات، موفق نخواهند بود. اسانس ها به تولیدکنندگان این امکان را می دهند که طعم های متنوع و جدیدی را درست کنند و به نیازهای مختلف مصرف کنندگان پاسخ دهند. آموزشگاه دنیز برگزار کننده انواع دوره های صنایع غذایی از جمله آموزش آشپزی سنتی و آموزش آشپزی بین الملل است که در طول دوره استاد تمامی موارد لازم بر پایه اسانس خوراکی را توضیح میدهد.

استفاده از اسانس خوراکی برای تهیه نوشیدنی ها

انواع نوشابه های گازدار (کولاهای مختلف، نوشابه های پرتقالی، لیمویی و…)، آبمیوه های طبیعی و صنعتی، شربت ها و نوشیدنی های انرژی زا، انواع دمنوش های گیاهی و میوه ای، آب های طعم دار، همگی با استفاده از اسانس های خوراکی طعم دار می شوند.

اسانس ها به این نوشیدنی ها نه تنها طعم و بوی خوبی میدهد، بلکه حس تازگی و طراوت را نیز می بخشند. در این باره انتخاب نوع اسانس باید با نظارت بهداشت و به صورت کاملا بهداشتی انجام شود. در آموزشگاه دنیز اگر نکاتی درباره اسانس های خوراکی لازم باشد در آموزش باریستایی و آموزش کافی شاپ در تهیه انواع نوشیدنی های سرد و گرم آموزش داده میشود.

تهیه دسر و شیرینی

اسانس های خوراکی، در ایجاد طعم و عطر خوب و دلپذیر در انواع کیک ها (اسفنجی، شکلاتی، میوه ای و…)، شیرینی ها (دانمارکی، ناپلئونی، زبان، پای ها و…)، کلوچه ها و بیسکویت ها، انواع بستنی ها (وانیلی، شکلاتی، میوه ای و…)، ژله ها و پودینگ ها، دسرهای خامه ای، شکلات ها و آبنبات ها و بسیاری از خوراکی های شیرین دیگر به کار می روند.

اسانس هایی مانند وانیل، پرتقال، لیمو، توت فرنگی، موز، نارگیل، هل، دارچین، زعفران، گلاب و… از جمله پرکاربردترین اسانس ها در این زمینه هستند. اما بیشترین استفاده از اسانس خوراکی در قنادی ها است که از این اسانس ها برای اضافه کردن به مایع کیک و یا خمیر کیک استفاده میکنند تا رنگ و عطر خوبی پیدا کنند. اگر قصد شرکت در دوره های دسر را دارید میتوانید در آموزش دسر این مجموعه شرکت کنید.

استفاده در تهیه محصولات پزشکی

این اسانس ها نه تنها برای خوش طعم کردن داروها استفاده می شوند، بلکه خواص درمانی آنها نیز در تولید محصولات دارویی مورد توجه قرار می گیرد. به طور مثال، اسانس نعناع فلفلی با خاصیت خنک کنندگی و ضد التهابی خود، جزء اصلی بسیاری از داروهای سرماخوردگی و ضد سرفه است.

همچنین اسانس اکالیپتوس به دلیل خواص ضد میکروبی و توانایی در باز کردن مجاری تنفسی، در ترکیب داروهای تنفسی و محصولات بهداشت دهان و دندان استفاده می شود. این موضوع به ویژه در مورد داروهای کودکان اهمیت بیشتری پیدا می کند، زیرا طعم بد و نامطلوب دارو، مصرف آن را برای کودکان دشوار میکند. علاوه بر این، برخی از این اسانس ها در تولید محصولات بهداشتی مانند دهان شویه ها و خمیردندان ها نیز کاربرد دارند.

انواع اسانس خوراکی

• اسانس میوه ای
• اسانس های دودی
• اسانس گل و گیاه
• اسانس های پرطرف دار

اسانس میوه ای، رایج ترین نوع طعم دهنده

اسانس های میوه ای از انواع پرتقال، لیمو، سیب، توت فرنگی و دیگر میوه ها تولید می شوند. این طعم دهنده ها به دلیل طراوت و شیرینی طبیعی خود در تهیه کیک، بیسکوییت، ژله، نوشیدنی ها و دسرها کاربرد زیادی دارند. همچنین عصاره میوه های تابستانی مانند هلو و آناناس نیز در بسیاری از ترکیبات غذایی باعث ایجاد حس تازگی و شادابی می شود.

این موارد به شکل مایع یا پودری تولید شده و به راحتی مقدار مناسب آن ها را با سایر مواد اولیه میتوان ترکیب کرد. عموماً مقدار استفاده از این اسانس ها یا طعم دهنده ها کم است، زیرا بوی تند یا شیرینی بیش از حد، طعم نهایی محصول را تحت تأثیر قرار میدهد.

اسانس های دودی یکی از انواع اسانس خوراکی

اسانس دودی از ترکیبات معطر حاصل از چوب یا مواد قابل سوختن تولید می شود و برای افزودن طعم دودی به غذاها و محصولات گوشتی به کار می رود. بشتر از اسانس های دودی در پخت و پز منازل استفاده میشد چرا که دسترسی به روش های سنتی برای دودی کردن غذا و خوراک بسیار دشوار است. میتوان براحتی چند قطره از اسانس دودی را در انواع سس، سوسیس و کالباس، ماهی و گوشت و… اضافه کرد.

اسانس گل و گیاه یک طعم دهنده پرطرفدار

خیلی از افراد در زمان آشپزی یا درست کردن دسر دوست دارند غذا یا دسر آنها عطر خوش گل را داشته باشد که میتوان از اسانس گل و گیاه استفاده کرد. این اسانس های خوراکی از بخش های مختلف گیاه، مانند گلبرگ، برگ یا ریشه، به دست می آیند. بیشتر در صنایع غذایی از اسانس های گل رز، گل محمدی، یاس، بابونه و رزماری استفاده میشود و بوی آن ها باعث ایجاد فضایی آرامش بخش و دلنشین می شود. از طرفی، برخی اسانس های گیاهی به دلیل خواص آرام بخشی، ضدالتهابی یا ضداسپاسم اثرات مثبت بر سلامتی افراد دارد.

اسانس های پرطرف دار

علاه بر موارد بالا، برخی اسانس های دیگر نیز در صنایع غذایی کاربر دارند که از جمله آن ها می توان به اسانس وانیل، زعفران، نعناع، دارچین و عسل اشاره کرد. این اسانس های خوراکی به دلیل طعم و عطر خود، در کیک ها، دسرها، نوشیدنی های گرم و حتی برخی غذاهای سنتی کارایی بالایی دارند. برای مثال، اسانس وانیل از پرمصرف ترین طعم دهنده های قنادی است که تنها چند قطره آن رایحه ای دلچسب در آن ایجاد میکند.

خواص اسانس خوراکی

• خواص ضد میکروبی
• خواص درمانی
• بهبود طعم و مزه

خواص ضد میکروبی

• از رشد باکتری های مضر جلوگیری می کند
• در نگهداری مواد غذایی موثر است
• خاصیت ضد قارچی دارد
• به عنوان نگهدارنده طبیعی عمل می کند

خواص درمانی

• کمک به بهبود عملکرد دستگاه گوارش
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• دارای خواص آنتی اکسیدانی
• کمک به کاهش التهاب در بدن

بهبود طعم و مزه

• افزایش خوش طعمی غذاها
• ایجاد عطر و طعم طبیعی
• ماندگاری طولانی مدت طعم
• قابلیت ترکیب با سایر طعم دهنده ها

مضرات اسانس خوراکی

• واکنش های آلرژیک
• عوارض گوارشی
• تداخلات دارویی
• مشکلات سیستمیک

واکنش های آلرژیک

• بروز حساسیت های پوستی
• مشکلات تنفسی
• واکنش های آنافیلاکتیک در موارد حاد
• تحریک غشاهای مخاطی

عوارض گوارشی

• تهوع و استفراغ
• اسهال یا یبوست
• سوزش معده
• اختلال در هضم غذا

تداخلات دارویی

• تداخل با داروهای ضد انعقاد خون
• اختلال در جذب برخی داروها
• تشدید اثرات برخی داروها
• کاهش اثربخشی برخی درمان ها

مشکلات سیستمیک

• سردرد و سرگیجه
• اختلالات خواب
• تغییرات فشار خون
• مشکلات کبدی در مصرف طولانی مدت
• خواص و مضرات اسانس خوراکی